Hallux Valgus: wat doet een podotherapeut aan een scheve teen?
Je tenen hebben een belangrijke functie voor je voeten. Ze geven je evenwicht en zijn belangrijk in de afwikkeling van je voeten tijdens het lopen. Een van de meest voorkomende aandoeningen aan de tenen is hallux valgus. Misschien zegt de naam je niet zoveel, maar waarschijnlijk herken je het wel. Hallux valgus is een aandoening aan de voet waarbij de grote teen richting de andere tenen buigt en er een knok (ook wel bunion) ontstaat aan het middenvoetsgewricht aan de binnenkant van de voet. Een aandoening waar ongeveer de helft van de volwassenen in meer of mindere mate te maken krijgt.
Klachten bij hallux valgus
‘Valgus’ geeft aan dat iets ‘naar buiten afwijkt’ en ‘hallux’ is de Latijnse, medische naam voor de grote teen. Hallux valgus vertaalt dus letterlijk naar ‘scheef naar buiten afwijkende grote teen’. Door de scheefstand van de grote teen ontstaat er een knobbel ter hoogte van de basis van de teen, op het metatarsale gewricht, dit noemen we een knok of bunion. De knok kan zorgen voor pijn bij het lopen, omdat deze langs de schoen schuurt. Soms ervaren hallux valgus patiënten hierdoor zelfs pijn aan hun volledige voorvoet.
De scheefgroei van de grote teen kan er ook voor zorgen dat de grote teen de andere tenen opzij duwt of zelfs over de tweede teen heen gaat liggen. Dit zorgt voor nog meer krapte in de schoen, maar kan uiteindelijk resulteren in een scheve tweede teen. In extreme gevallen kan de grote teen de tweede teen zelfs uit de kom duwen.
Ontstaan van hallux valgus
We weten eigenlijk niet precies waardoor een hallux valgus ontstaat, maar er zijn wel een aantal patronen te zien van mensen waarbij hallux valgus vaker voorkomt:
- De aandoening komt vaker voor bij vrouwen dan bij mannen
- De aandoening komt vaker voor bij oudere mensen vanwege zwakkere voetspieren
- De aandoening kan genetisch zijn en binnen de familie worden doorgegeven. Vaak heb je er dan wel al vanaf jongere leeftijd last van.
- De aandoening kan voorkomen door (aangeboren) voetafwijkingen zoals reuma, een korte achillespees of door platvoeten. Bij de laatste rolt de voet anders af wanneer je loopt, waardoor je meer op de binnenkant van je grote teen loopt en hem op die manier naar buiten duwt.
- De aandoening kan ontstaan door jarenlang spits toelopende schoenen te dragen, waardoor spieren afzwakken en vervormen.
Behandeling van hallux valgus
De ernst van hallux valgus wordt door de arts bepaald aan de hand van de hoekgrootte van de hallux valgus. Is de hoek onder de 19°, dan heb je last van een milde vorm van hallux valgus, 20° tot 40° is een matige vorm, en boven de 40° spreken we van een ernstige vorm van hallux valgus. Aan de hand van de wensen van de patiënt en de ernst van de aandoening doet de dokter een uitspraak over een conservatieve behandeling of een operatieve behandeling.
*Pronatie is de manier waarop je voet naar binnen rolt om de impact op te vangen van de landing.
**Interdigitale: tussen de tenen
Conservatieve behandelingen voor hallux valgus worden besloten op basis van de mate van de klachten en de reden van pijnklachten.
- Klachten op basis van schoenbreedte of hakhoogte: aanbeveling over schoenaanpassing in de vorm van confectieschoenen of (semi)orthopedische schoenen.
- Klachten op basis van intrinsieke factoren zoals pronatie* of hypermobiliteit: aanbevelingen over functionele voetortheses, schoenadviezen en -aanpassingen, en oefentherapie.
- Klachten op basis van irritaties aan de huid: aanbevelen van interdigitale** siliconen orthese
- Klachten op basis van beperkte beweging in de enkelspieren of gewrichten: aanbevelen van fysio- of manuele therapie eventueel met aanpassing van het schoeisel (hakverhoging).
- Klachten op basis van pijn en voetfunctie: aanbeveling dat er gekeken dient te worden naar andere behandelmethoden indien er binnen een maand geen afname van de pijn of verbetering van de voetfunctie optreedt.
Het kan voorkomen dat operatieve behandeling noodzakelijk is. Hier wordt voor gekozen wanneer pijn in, en afnemende functie van, de voet blijven aanhouden of verergeren. Het liefst ga je natuurlijk niet zomaar onder het mes. Probeer dus niet te lang met een hallux valgus rond te blijven lopen: hoe kleiner de knok, hoe makkelijker we het met een conservatieve behandeling kunnen bestrijden. Maak daarom snel een afspraak bij een van onze podotherapeuten om weer rap met rechte teen op pad te gaan!
